Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015

Στὸν Μανώλη Μπικάκη

ρν΄

Στὸν Μανώλη Μπικάκη

Διγενς ψυχομαχε κα τρέμει τ βασίλειο,
στὴ δύσιν γροικήθηκεν, σ’ νατολ θρυλλήθη.
Μισοπιστεύουν το οἱ χτρο κα καρτερον το ο φίλοι,
φυλάγουν τὴ χαρν ο χτροί, κρατον τν λύπη ο φίλοι,
δοιάζουν, μὴν εν ψευδαγγελιά, μετρον μν εναι ψεμα
κι ὁμο παντες δρεμαν στο Διγεν τ κάστρον.

Σπάνια, Φραγκιὰ κα Βενετιά, δόγηδες κα ηγάδες,
Σύρα, Μισίρι καὶ Τουρκιά, σουλτάνοι κι μηράδες,
κι ἀπ τν πόλι βασιλις κ’ ο ρχοντοκεφαλάδες.
Τὰ πυργοθύρια του βροντᾶν, τν ρρωστον ζητονε,
στὴν κάμαρή του δν χωρον, γιομίζουν κα τς σκάλες,
δὲν φτάνουν τ σκαλοστασι κ’ φραξεν αλή του,
ξεχείλισαν τὰ πέργερα, μαυρολογν κ’ ο γροί του.
Σκύβουν δεξιὰ ο φίλοι του, γέρνουν ζερβ ο χτροί του,
κ’ οἱ φίλοι τὸν παρηγορον κ’ ο χτροί του τν παινεύουν,
κι ὁ Διγενς γυμνόστερνος στν πέτρινή του κλίνη.

Πρωτορωτᾶ τν Διγεν τς δύσεως ήγας:
«Ποιά θλίψι σὲ καρδιόφαγεν κα σ θανατοσέρνει;
Μὴν τυχες κ’ σκότωσες τ στοιχειωμένο λάφι
πού ’χε σταυροὺς στὰ κέρατα, στ κούτελό του στέρι
κι ἀναμεσς στ δίπλατα εχε τν Παναγία;
Τοὺς μενεστρέλους κουσα πο τέτοια τραγουδοσαν».
Κ’ εἰς τν ηγάρχη τς Φραγκις κρίτης ποκρίθη:
«Ψέμματα οἱ βάρδοι τραγουδον, ψέμμα κ’ ο μενεστρέλοι».
Δεύτερος, τῆς νατολῆς, ωτ πατισάχης:
«Ποιανῆς σεβντς σ’ πόθανε, ποιάν χασες κ’ χάθης;
Κάτω στὰ ούσια χώματα μν τν καλ σο κλέψαν
καὶ μ’ λλονε τν ελογον, μ’ λλον τν στεφανώνουν,
παντρευαρραβωνιάζουν την καὶ σένα σ’ στοχονε;
Κι ἄκουσα τς χανούμισσες ποὺ τέτοια τραγουδοῦσαν».
Στὸν σάχη τς νατολς κρίτης ποκρίθη:
«Τῆς Χαλιμς μωρολογιές, το χαρεμιο παιγνίδια».
Τρίτος τὸν στερνορώτησεν κύρης τν ωμαίων:
«Γιατί τὸν λιο ντράπηκες, πισωπατες στν δην;
Χάρος σ’ ἀντροκάλεσεν στ μαρμαρένιο λώνι
κ’ ἑφτ φορς τν πλάγιασες, τν γδοη σ ξαπλώνει
καὶ δν τν θέλεις τν ζων ες τν πάνω κόσμον;
Στὰ πανηγύρια τ’ κουσα πο τέτοια τραγουδοσαν».
Κ’ εἰς τν ωμαο βασιλι κρίτης ποκρίθη:
«Κρασόπιαν, κρασομέθυσαν καὶ κρασοανιστοροσαν».
Θωρεῖ Φράγκος τν ωμη κα ωμης τν σάχη
κι ὁμάδιν λοξοθώραγαν τν Διγενν κρίτην,
κι ὁ κρίτης χνογέλασε κα τν ηγάδων επε:

«Στοὺς Ταύρους, στος ντίταυρους γι μνες κυνηγοσα,
λεοντὲς κι ρκουδοτόμαρα φόρτωνα τοῦ μαύρου,
σὰν εδα γραίαν κύκλωναν ξήντα χαραμίτες.
Παιδεῦαν την, χορεαν την, ν κουτσοπάει γελοσαν,
καὶ ν’ σκωθε, σν πεφτε, τν κονταροκεντοσαν.
Βρουχήθην τοῦ πρωτοληστ κι νταρτοκαπετάνιου:
-Πωλεῖς την τν γερόντισσα; -Κι ν τν πωλ πλερώνεις;
-Ξήντα ζωὲς πλερώνω την, σ κα τος ληστές σου.
-Τὴν γλώσσαν χεις κοφτερή, τ λέγει καρδιά σου,
μ πριχο σ’ τν κόψω την, μολόγα τ’ νομά σου.
-Στὸ γένος εμαι διγενς κ’ ες τ’ κρα εμαι κρίτης.
Λαγοὶ στοὺς θάμνους τρούπωσαν, πέρδικες στ πουρνάρια.
-Εὐγνωμον σε ρχοντα, σχόλασες τ μαρτύριον
κι ὅπως καλν μο καμες, καλν ν σ’ τ γυρίσω,
κ’ εἶμαι ες τν τέχνη μάγισσα, Σμυρναία χαρτορίχτρα,
τσιγγάνα χερομάντισσα κι Ἀσσυροβαβυλώνια,
κι ἂν θέλεις το κι ν φέρεις το, τ πλιν ποθες σ’ τ βρίσκω.
Δεύτερον δίχως νὰ σκεφτ κα ν καλοζυγιάσω,
λαλιὰ γροικήθ’ στοχασι κα γλίστρησε π’ τ χείλη:
-Τάχα εἰς τούτηνε τν γν στέκει ντρειότερός μου;
-Καρτέρα, ν’ ἁπλωθε νυχτιά, μένε, ν λάμψουν τ’ ἄστρη.
Τὴν νύχταν ναψα φωτιά, κείνη στν νύχτα χώθη,
μὲ τ ταχ ξεπρόβαλε, στ φς ν μ φωτίσει.
-Εἰς τν καιρν πο περπατες δν ν ντρειότερός σου,
μ εδα τ μελλούμενα, κε ν ντρειότερός σου.
Στοὺς λόφους, εδα, πρόσμενε κα μοναχς κρυβότουν
κ’ εἶχε δοξάρι λλόκοτο κι χτ βαρεις σαγίτες.
ξι φανκαν σερπετά, δρακόντοι τσαλένιοι
π’ εχαν πυργοκεφαλς κ’ δ κ’ κε θωροσαν
καὶ προβοσκίδες σίδερον κι λον φωτι ξερνοσαν,
γιὰ πόδια τους τροχάλυσες κι χνάριαζαν τν πέτρα
καὶ πίσωθέ των ἤφερναν πλθος Τουρκι πεζούρα.
Δὲν σκιάχτη ν πισωσυρθε, δν κιότεψε ν φύγει,
γιομίζει τὸ δοξάριν του ν δρακοπολεμήσει,
πόλλωνας κι η Γιώργιος, πολλ ν τν θαυμάσεις!
Γιόμιζε καὶ λευτέρωνε κα θανατοκερνοσε,
πὸ τάπια ες τάπια πήδαγε κα μυρωδι δὲν παρναν,
φλόγες νὰ φτύσου νάντια του, τν γουρον ν κάψουν.
Σαγίτες ἕξι μόληκεν κα ψένει τος δρακόντους
καὶ μ τς δυό του τς στερνς ψένει κα τν πεζούρα.
-Μὴν τ’ νομά του νέγνωσες, τν τόπο πο κρατιέται;
-Μανώλη τὸν λέγασι κ’ τον π τν Κρήτη…
Φράγκε ὁπ’ ρχεις στν Φραγκι κα σάχη στν σία
καὶ σύ, ωμαε βασιλιά, πρτε στν ωμανία,
τοῦτα, στ φς τ αγινό, μάϊσσα μ’ φηγήθη.
Μὲς στν καρδι τ’ ργάστηκα κ’ ες τ μυαλ τ κλώθω
καὶ λέω, σ γεννηθε κα ζ κα ζήσει πρ ποθάνω,
τάχατες τ’ ἄχθος τς ντρεις γς θελ’ ντέξει;
Κ’ ἔκαμα τν πόφασιν κ’ μήνυσα το Χάρο,
πρὶν Μανώλης γεννηθε, στν δην ν βουλίσω,
κι ὅντες ποθάνει νά ’μαι κε, ν τν καλωσορίσω».


Σημείωσις: Στ ποίημα δωσα τν μορφ ψευδοακριτικο.
Τ «ρωτήματα τν βασιλέων» ναφέρονται σ γνωστ
κριτικ τραγούδια.